HQĐT đi đúng lộ trình

HQĐT bắt đầu thực hiện thí điểm từ năm 2005 và có sự “bứt tốc” sau khi có Quyết định 103/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về mở rộng thí điểm thủ tục HQĐT. Đến thời điểm này, HQĐT đã được triển khai tại 21/34 cục hải quan địa phương với 100/167 chi cục, thu hút trên 55.000DN đăng ký tham gia. Tính đến hết tháng 8/2012, có 2,9 triệu tờ khai của 38.000 DN thực hiện HQĐT với kim ngạch XNK khoảng 127 tỷ USD.

Hiện nay, nhiều cục hải quan địa phương đã đạt tỷ lệ 80%-90% kim ngạch XNK thực hiện theo phương thức HQĐT. Tiêu biểu phải kể đến: Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Hà Nội, Bà Rịa-Vũng Tàu, Đồng Nai… Thời gian thông quan trung bình đối với luồng xanh là từ 3-15 phút; luồng vàng từ 10-60 phút. Không ít DN hoạt động XNK chưa thường xuyên mở tờ khai, cũng có nhu cầu tìm hiểu và mong muốn được tham gia HQĐT.

Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Hoàng Việt Cường, HQĐT đã nhanh chóng thu hút được sự tham gia hưởng ứng của cộng đồng DN do ưu thế về thời gian, chi phí thấp hơn nhiều so với việc khai báo hải quan truyền thống. HQĐT đã mang lại nhiều lợi ích cho DN và cơ quan hải quan tạo bước chuẩn bị quan trọng để thực hiện dự án VNACCS/VCIS (hệ thống thông quan hàng hóa tự động do Chính phủ Nhật Bản tài trợ).

Chuẩn hóa nội luật

Nghị định Nghị định số 87/2012/NĐ-CP ( Nghị định 87 CP) là nội dung quan trọng trong Chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật năm 2012 của Chính phủ; có ý nghĩa với hoạt động hải quan, các quy định thực hiện HQĐT được nội luật hóa  theo các chuẩn mực và thông lệ của hải quan thế giới. Trước đây, HQĐT chỉ được ban hành ở các văn bản dưới luật, tính pháp lý còn hạn chế, quyền hạn và trách nhiêm của các bên tham gia chưa thực sự rõ ràng.

Theo Tổng cục Hải quan,  HQĐT trong giai đoạn mới tiếp tục hướng vào những mục tiêu: tạo thuận lợi hơn nữa cho hoạt động thương mại quốc tế, giảm thời gian và chi phí cho DN; nâng cao năng lực quản lý của cơ quan hải quan, tăng cường chống buôn lậu, gian lận thương mại, bảo đảm nguồn thu ổn định cho ngân sách nhà nước... Nghị định 87 CP đã nâng cao cơ sở pháp lý, quy định rõ nhiều nội dung quan trọng như: quyền và nghĩa vụ của người khai hải quan điện tử; nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan hải quan, công chức hải quan; hồ sơ hải quan điện tử; nguyên tắc tiến hành thủ tục hải quan điện tử…

Trước hết, Nghị định yêu cầu về việc đáp ứng các điều kiện về hạ tầng công nghệ thông tin và kỹ năng khai báo hải quan của người khai hải quan. Đây là quy định mới, hoàn toàn phù hợp với Luật Giao dịch điện tử.

Thứ hai, khi tham gia HQĐT, người khai hải quan (DN) được hưởng nhiều quyền lợi, ưu đãi.  Cụ thể: được ưu tiên thực hiện trước so với đăng ký hồ sơ hải quan bằng giấy khi cơ quan hải quan xác định phải kiểm tra chi tiết hồ sơ hải quan hoặc kiểm tra thực tế hàng hóa. Được thực hiện khai hải quan điện tử 24 giờ trong ngày, 7 ngày trong tuần và nhận thông tin phản hồi của cơ quan hải quan trực tiếp qua hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan…

Thứ ba, Nghị định quy định cụ thể về việc sử dụng chữ ký số trong thực hiện HQĐT. Trước đây, việc sử dụng chữ ký số khi thực hiện thủ tục hải quan điện tử được quy định tại Thông tư 222/2009/TT-BTC, nhưng chưa nêu cụ thể thế nào là chữ ký số hợp lệ, phạm vi hiệu lực của chữ ký số đã đăng ký với cơ quan hải quan…

Thứ tư, Điều 17 NĐ quy định nguyên tắc yêu cầu các bộ, cơ quan quản lý nhà nước phối hợp với cơ quan hải quan trong việc cung cấp, trao đổi thông tin liên quan đến XNK, chuẩn hóa danh mục hàng hóa quản lý chuyên ngành cho cơ quan hải quan. Việc chuẩn hóa danh mục hàng hóa quản lý chuyên ngành sẽ tạo điều kiện tăng tính tự động hóa của hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan, giảm thiểu các thủ tục hành chính và các thao tác thủ công khi thực hiện kiểm tra, đối chiếu, giúp HQĐT mang đúng nghĩa tự động./.

Theo H.Nam mof.gov.vn