Mọi người có thể tiếp cận nguồn vốn vay tiêu dùng thông qua ngân hàng hoặc các công ty tài chính. Nếu bạn muốn trở thành người tiêu dùng thông minh thì khi tiến hành vay vốn, bản thân người vay phải đọc kỹ các điều khoản hợp đồng vay, trong đó quan trọng nhất là mức điều chỉnhlãi suất, thời hạn thay đổi lãi suất...
Vay tiêu dùng tín chấp và không tín chấp là 2 hình thức vay phổ biến nhất tại Việt Nam.
Vay tiêu dùng tín chấp là khoản vay mà người vay phải dùng các tài sản có giá trị như xe hơi, nhà đất để thế chấp với bên cho vay... Lãi suất của phương thức vay này thường thấp hơn so với vay không tín chấp. Mặc dù vậy, người vay vẫn cần chú trọng đến khả năng tài chính của mình để có thể thanh toán các khoản vay nhằm tránh trường hợp tài sản bị thu hồi nếu không có khả năng chi trả.
Còn đối với khoản vay không tín chấp, khách hàng cần chứng minh với bên cho vay khả năng tài chính cá nhân cũng như thu nhập ổn định đảm bảo có thể thanh toán trả nợ. Lãi suất của hình thức này thường cao vì bên cho vay sẽ chịu nhiều rủi ro.
Không ít người tiêu dùng còn khá xa lạ với các thuật ngữ tài chính khi hoàn thiện thủ tục hồ sơ yêu cầu khoản vay. Những vấn đề này có thể khiến người dân ngại ngần khi tiếp cận với vay tiêu dùng, dễ dẫn đến trường hợp khiếu nại, tranh chấp giữa bên cho vayngười vay.
Nếu gặp bất kỳ băn khoăn nào trong quá trình thỏa thuận vay vốn tiêu dùng cá nhân, bao gồm cả các thuật ngữ tài chính thì khách hàng đều có thể yêu cầu nhân viên hành chính tư vấn trực tiếp để có thể hiểu rõ hơn những nội dung thỏa thuận trước khi đặt bút ký hợp đồng.
Bên cạnh đó, các tổ chức tài chính cũng cần có trách nhiệm hướng dẫn, nâng cao kiến thức cho khách hàng, làm sáng tỏ các điều khoản và cung cấp thêm các kiến thức về vay tài chính cho khách hàng thông qua kênh chăm sóc khách hàng, nhân viên tư vấn tín dụng, website... nhằm cung cấp kiến thức cơ bản và những câu hỏi thường gặp khi vay tiêu dùng cho mọi người.
Riêng đối với khách hàng, có 6 điểm quan trọng trong hợp đồng mà người vay cần đặc biệt lưu ý đó là số tiền vay và cách thức giải ngân, mức tiền trả góp hàng tháng, lãi suất tiền vay, phương thức tính toán thu lãi tiền vay, chi phí phạt trả chậm hay chi phí phải trả khi hoàn tất hợp đồng vay vốn trước thời hạn. Mặt khác, người vay cũng cần phải nắm rõ những điều khoản về quyền lợi và nghĩa vụ của bên vay và bên cho vay khi tiến hành kí hợp đồng.
Phân biệt lãi suất
Hiện nay, có 2 cách tính lãi suất khi vay tiêu dùng. Cách một là lãi suất trên dư nợ gốc được tính trên số tiền vay ban đầu trong suốt thời hạn vay. Cách hai là lãi suất trên dư nợ giảm dần, chỉ tính trên số tiền thực tế còn nợ, sau khi đã trừ đi phần tiền gốc đã trả trong các kỳ trước đó. Với cách này, người vay vốn sẽ được lợi hơn khi thỏa thuận với các ngân hàng do chỉ phải chi trả số tiền lãi trên số tiền thực tế mà mình sử dụng.
Các hình thức áp lãi suất của khoản vay tiêu dùng cũng bao gồm 2 hình thức là cố định và thả nổi theo thời gian. Cụ thể, lãi suất cố định được hiểu ngắn gọn là trong suốt thời gian vay vốn, lãi suất của người vay sẽ không thay đổi. Mặc dù lãi suất cố định bảo vệ người vay trước các biến động, song các khoản chi trả cần được khách hàng thanh toán theo đúng hợp đồng đến khi trả hết nợ. Nếu khách hàng muốn trả nợ trước thời hạn thì họ sẽ bị thu thêm tiền phí nếu trong hợp đồng vay có thỏa thuận.
Vay lãi suất thả nổi có thể thay đổi theo từng thời kỳ. Nó phụ thuộc vào diễn biến của thị trường. Người vay có khả năng hưởng lợi nếu lãi suất thị trường hạ thấp, tuy nhiên, họ cũng có thể phải chịu lãi suất cao nếu lãi suất của thị trường tăng lên.
Phương thức trả
Hiện nay, có hai phương thức trả nợ phổ biến là tính theo dư nợ ban đầu và tính theo dư nợ giảm dần. Phương thức trả nợ theo dư nợ ban đầu chỉ áp dụng cho hình thức vay tín chấp, khách hàng sẽ trả tiền gốc cộng lãi suất quy định cố định. Còn với phương thức trả theo dư nợ giảm dần, hằng tháng, khách hàng sẽ trả một khoản tiền bao gồm gốc và lãi tính theo số nợ thực tế. Vì vậy, số tiền lãi phải trả hằng tháng sẽ giảm dần.
Ước lượng sức vay
Trước khi người vay đặt bút ký vào việc vay vốn tiêu dùng, bạn cần phải cẩn trọng chú ý tới khả năng tài chính, năng lực trả nợ của bản thân và gia đình mình.
Bạn nên có một khoảng thời gian để ngồi lập kế hoạch tính toán chi tiêu hàng tháng, giảm trừ các khoản chi phí phát sinh dựa trên lương của mình để có thể xác định số tiền còn lại ở mức nào? Có khả năng trang trải trả nợ gốc và lãi suất phát sinh theo hợp đồng hay không? Nếu để số tiền mà bạn trả nợ vay tiêu dùng sát với mức lương hoặc lớn hơn mức lương mà bạn có thì sẽ trở thành gánh nặng kinh tế cho gia đình bạn.