Tuy nhiên, trên thực tế thời gian qua, hoạt động đấu thầu vẫn tồn tại nhiều bất cập xuất phát từ nguyên nhân chính là sự hạn chế về năng lực, trình độ của nhân lực làm công tác đấu thầu.

Để khắc phục bất cập này, hàng loạt khóa đào tạo đấu thầu đã được tổ chức. Trong số đó, các khóa đào tạo trực tuyến đã thu hút được sự quan tâm của rất nhiều học viên bởi tính đơn giản mà hiệu quả. Chương trình đào tạo đấu thầu trực tuyến liên tục về đấu thầu do Bộ Tài chính “tiên phong” tổ chức là minh chứng rõ nét cho nhận định này.

Bất cập do… thiếu hiểu biết

Lấy một ví dụ là kết quả thanh tra một số dự án đầu tư xây dựng do Thanh tra Bộ Xây dựng thực hiện năm 2010 cho thấy công tác đấu thầu còn một số tồn tại, điển hình là chất lượng công tác thiết kế, lập, thẩm định, phê duyệt dự toán (giá gói thầu) chưa tốt làm giá gói thầu tăng vượt giá trị thực tế. Cụ thể, về hồ sơ thiết kế, tính toán xác định khối lượng giữa các hạng mục không chính xác làm tăng giá ở một số gói thầu; về lập hồ sơ mời thầu, do mời hạng mục công việc quá tổng hợp như không phân các loại đất, đá theo từng cấp riêng biệt dẫn đến trong quá trình thi công không quản lý và nghiệm thu khối lượng theo thực tế; về công tác lập dự toán, nhiều gói thầu do vô tình hoặc cố ý các nhà tư vấn áp dụng định mức, đơn giá, giá vật liệu không phù hợp làm tăng giá gói thầu lên nhiều so với giá trị thật làm thất thoát vốn đầu tư; về công tác đánh giá hồ sơ dự thầu, do những sai sót của tổ chuyên gia giúp việc đấu thầu, của chủ đầu tư đã bỏ qua những lỗi tiên quyết (đối với nhà thầu được trúng thầu) mà theo quy định nếu nhà thầu nào không đạt bị loại ngay khi đánh giá sơ tuyển.

Cũng theo kết quả thanh tra, công tác tổ chức đấu thầu mất nhiều thời gian, từ khi thông báo mời thầu, chuẩn bị hồ sơ mời thầu, mở thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu, trình và phê duyệt kết quả đấu thầu khoảng thời gian từ 4 - 6 tháng, làm chậm thời gian khởi công công trình, hiệu quả đạt được không tương xứng, thậm chí còn làm tăng giá trị gói thầu và gây thất thoát vốn đầu tư Nhà nước.

Một trong những nguyên nhân chính của những bất cập nêu trên là do hạn chế về trình độ và năng lực của các cán bộ liên quan tới công tác đấu thầu.

Cập nhật kiến thức đấu thầu qua các khóa đào tạo chính là một giải pháp cơ bản để khắc phục bất cập đó.

Bổ túc thời @

Trong kỷ nguyên số hóa, đào tạo trực tuyến (e-learrning) thực sự là cuộc cách mạng bởi sức mạnh, khả năng linh hoạt và tính hiệu quả, tạo ra cơ hội cho mọi người học tập mọi nơi, mọi lúc, học tập suốt đời.

Công nghệ e-learning mở ra một khả năng tương tác tối đa giữa người học và người dạy và có thể khai thác nguồn thông tin vô tận của nhân loại. Chính công nghệ này đã giúp cộng đồng kinh doanh có cơ hội tương tác liên tục với nền khoa học quản trị hiện đại đang phát triển nhanh chóng.

Nắm bắt nhu cầu cập nhật kiến thức về đấu thầu, linh hoạt kết hợp với sức mạnh của công nghệ e-learrning, từ năm 2010, Bộ Tài chính đã liên tục tổ chức các khóa học trực tuyến (e-learrning) về nghiệp vụ đấu thầu tại địa chỉ http://www.hoctructuyen.com.vn, nhắm tới các đối tượng học viên là thành viên hội đồng quản trị, tổng giám đốc, giám đốc, phó giám đốc, chủ tịch, phó chủ tịch UBND tỉnh, thành phố, xã, phường, thị trấn, các chủ đầu tư, trưởng, phó ban quản lý dự án, các phòng kỹ thuật, phòng tài chính, đại diện các công ty tư vấn, và cán bộ, các cá nhân có nhu cầu.

Ông Phùng Phương Nam, Phó Giám đốc Trung tâm Dữ liệu & Xử lý thông tin, Cục Tin học & Thống kê tài chính, Bộ Tài chính, đơn vị triển khai đào tạo trực tuyến về đấu thầu, cho biết: “Nội dung đào tạo được chia thành 2 phần chính: phần cơ bản dùng cho cán bộ trực tiếp làm công tác đấu thầu, phần nâng cao dành cho mọi đối tượng (áp dụng chung cho các loại nghiệp vụ đấu thầu) và quy trình đấu thầu hiện đang áp dụng cho Bộ Tài chính.

Đội ngũ xây dựng bài giảng là những Giáo sư, Tiến sĩ… những người có thâm niên công tác lâu năm trong công tác đấu thầu, đã và tiếp tục đưa ra các tình huống thực tế, cập nhật những nội dung mới nhất đưa vào bài giảng, tạo điều kiện cho các học viên dễ dàng vượt qua những tình huống bất ngờ tương tự xảy ra trên thực tế”.

Bằng cách sử dụng các phần mềm tin học, các tư liệu điện tử, các phương tiện CNTT và truyền thông hỗ trợ đổi mới phương pháp tiếp cận quy trình nghiệp vụ, các khóa học này đã đạt được sự tương tác tích cực giữa người dạy và người học, phát huy tính tự giác, sáng tạo của người học,... mang lại hiệu quả trong công tác chuẩn hóa các quy trình nghiệp vụ quản lý nói chung thành bài giảng điện tử.

Hiệu quả của học trực tuyến cao hơn so với cách học truyền thống do tính tương tác cao dựa trên multimedia, tạo điều kiện cho người học trao đổi thông tin dễ dàng hơn, cũng như đưa ra nội dung học tập phù hợp với khả năng và sở thích của từng người.

Cùng với việc có thể lựa chọn các chủ đề mình mong muốn và lướt qua các chủ đề minh không quan tâm, học viên có môi trường và điều kiện học cho riêng mình, không bị phụ thuộc vào khóa học hay các học viên khác, chỉ sử dụng, học tập và trả tiền cho đúng những thứ mà học viên cần, giảm thiểu chi phí phụ. Đặc biệt, học viên sẽ được cấp chứng chỉ trong vòng 24 tiếng sau khi đã hoàn thành thời gian của khóa học và bài kiểm tra đạt yêu cầu theo quy định của khóa học.

Với cách học này, các học viên sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian và chi phí đi lại. Thay vì phải đến lớp học tập trung, chỉ cần một máy tính có kết nối mạng Internet học viên có thể thực hiện việc học tập của mình vào bất cứ lúc nào và bất cứ đâu (chỉ việc đăng nhập vào chương trình học và tự kiếm soát quá trình học tập của mình), qua đó tiết kiệm thời gian, kinh tế của cá nhân và đơn vị mình.

Với thời gian học 6 tiếng trên mạng Internet (đối với chương trình cơ bản) và 10 tiếng trên mạng Internet (đối với chương trình nâng cao), học viên đã trang bị cho mình những kiến thức tổng quan và nâng cao để trở thành một chuyên gia đấu thầu.

Trong khoảng thời gian gần 3 tháng Bộ Tài chính triển khai đào tạo trực tuyến về đấu thầu, đến nay đã có gần 50 học viên đăng ký học với các thành phần chủ yếu là các chuyên viên thuộc đơn vị nhà nước, các doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, công ty TNHH, công ty cổ phần… Khóa học đầu tiên đã tổ chức thi và cấp chứng chỉ cho 30 học viên với tỉ lệ 84% học viên đạt kết quả loại giỏi và 15% đạt loại khá. Kết quả này đã thể hiện hiệu quả của việc học trực tuyến.

Ngoài những thế mạnh những ưu điểm của học trực tuyến qua đánh giá của các học viên, việc học đấu thầu trực tuyến vẫn tồn tại một số hạn chế đặc thù như do khi học chỉ có học viên và máy tính nên việc trao đổi gặp nhiều khó khăn.

Để khắc phục hạn chế này, Bộ Tài chính đã và đang cố gắng xây dựng những bài giảng tốt nhất, với nhiều tình huống và cập nhật thường xuyên theo những văn bản và cơ chế hành chính mới ban hành, đồng thời xây dựng diễn đàn và đường dây nóng hỗ trợ để học viên và cán bộ hỗ trợ có thể trao đổi và giải quyết những vướng mắc, tạo sự thuận lợi nhất cho các học viên trong và sau khóa học.

Nắm được những thế mạnh và xu thế của thời đại công nghệ thông tin, thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục đẩy mạnh hoạt động đào tạo trực tuyến nghiệp vụ đấu thầu nhằm hỗ trợ tích cực hơn cho các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân trên toàn quốc trong việc tăng cường hiệu quả kinh tế, đồng thời sẽ giúp ngân sách Nhà nước tránh khỏi nguy cơ thất thoát vốn đầu tư từ ngân sách.

(Chu Ngọc Điệp) - Theo www.taichinhdientu.vn