Sụt giảm

Đơn cử, khu vực doanh nghiệp (DN) đầu tư nước ngoài (ĐTNN); trong đó, các tên tuổi chủ lực như Công ty TNHH Bia Huế (chiếm tỷ trọng gần 90% tổng thu của khu vực ĐTNN) do thị phần tiêu thụ ở ngoại tỉnh gặp khó nên sản lượng tiêu thụ giảm 23%, số nộp ngân sách giảm 20%. Công ty Thực phẩm Huế và Khách sạn Kinh Thành nộp ngân sách giảm tương ứng 5% và 9%. Toàn khu vực DN ĐTNN thu được 650 tỷ đồng, đạt hơn 44 % dự toán pháp lệnh, gần bằng 93% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, kết quả thu 6 tháng qua cho thấy khả năng thu từ DN có vốn ĐTNN trên địa bàn thời gian đến sẽ còn khó khăn do việc cạnh tranh ngày càng gay gắt đối với mặt hàng bia và xi măng.

Huy động nguồn lực từ khu vực DN địa phương chẳng khá hơn khi số thu được 106 tỷ đồng, đạt khoảng 44% dự toán, chưa bằng 93% so với cùng kỳ. Số thu từ lĩnh vực này sụt giảm là do một số DN trọng điểm có số nộp giảm, như: Công ty Khoáng sản, Công ty CP Sợi Phú Nam, Công ty Sài gòn Morin, Công ty CP Quản lý đường bộ và Xây dựng cầu đường. Ngoài ra, khu vực kinh tế này là các DN có quy mô nhỏ, còn chịu tác động khá lớn của suy thoái kinh tế, nên mặc dù các DN có nhiều cố gắng song tình hình sản xuất kinh doanh vẫn chưa thể duy trì và ổn định trở lại. Cùng chung số phận là những DN nhỏ, khả năng phát triển và năng lực cạnh tranh còn nhiều hạn chế nên nhìn chung sự tăng trưởng của các DN ngoài quốc doanh trên địa bàn chưa thật sự đáp ứng nhu cầu tăng thu; dù rằng số thu nửa năm qua đạt và có tăng so với cùng kỳ.

Nỗi ám ảnh thị trường cũng chính là nguyên nhân khiến tiến độ đấu giá đất trên địa bàn những tháng đầu năm chậm, thu ngân sách hầu như không phát sinh. Do đó, sau khi cộng cả các khoản tiền đấu giá quyền sử dụng đất cuối năm 2013 của các huyện, thị xã chuyển sang thì tổng thu tiền sử dụng đất toàn tỉnh mới chỉ được 185 tỷ đồng, đạt khoảng 41% dự toán pháp lệnh, 37% dự toán của HĐND tỉnh và bằng 86% so với cùng kỳ; trong đó phần đất của tỉnh thu mới thu được 22,8 tỷ đồng. Khoản thuế thu nhập cá nhân do chính sách điều tiết thay đổi theo hướng giảm nghĩa vụ đóng góp nên việc giảm thu so với cùng kỳ được tiên lượng trước. Sáu tháng đầu năm 2014 thu được 76 tỷ đồng, đạt 69% dự toán pháp lệnh và bằng 66,5% so với cùng kỳ; đây là khoản thu chủ yếu thu từ quyết toán năm 2013.

Trong số các thành phần kinh tế trên địa bàn, duy nhất chỉ có các DN trung ương duy trì được nhịp độ tăng trưởng. Cá biệt, một số DN trọng điểm còn có số nộp ngân sách tăng như Nhà máy thủy điện A Lưới, Công ty CP Dệt may Huế, Viễn thông Thừa Thiên Huế, Công ty Quản lý đường sắt Bình Trị Thiên. Tổng số nộp ngân sách của khu vực này 6 tháng được 86 tỷ đồng, đạt 57,3% dự toán pháp lệnh, 50,6% nhiệm vụ HĐND tỉnh, và tăng 22,7 % so với cùng kỳ. Hai khoản thu là tiền thuê đất và thu khác ngân sách cũng được ghi nhận tăng cao do một số đơn vị nộp tiền nợ đọng của những năm trước và do có khoản thu phạt về an toàn giao thông. Nhưng dù có thế thì tương quan lực lượng vẫn nghiêng về phía những khoản giảm thu, chưa kể đây lại là những khoản chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu nguồn thu ngân sách của tỉnh. 

Chống thất thu

Đối diện với khó khăn chồng chất, ông Phan Đình Công, Cục trưởng Cục Thuế Thừa Thiên Huế khẳng định: Không có con đường nào khác là phải tăng cường tần suất, nâng cao chất lượng các giải pháp quản lý nhằm phấn đấu tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ thu.

Đây cũng là cơ sở để Cục Thuế tỉnh chỉ đạo toàn ngành tập trung rà soát, đánh giá, phân tích những yếu tố ảnh hưởng đến từng nguồn thu, làm rõ những khoản thu còn thất thoát, các nguồn thu còn tiềm năng để đề ra giải pháp cụ thể kiến nghị với UBND tỉnh chỉ đạo các ngành, các cấp phối hợp thực hiện nhằm khai thác tăng thu, tăng cường quản lý chống thất thu. Đồng thời, các phòng quản lý, chi cục thuế tăng cường khai thác nguồn thu vãng lai từ các đơn vị xây dựng cơ bản ngoại tỉnh; phối hợp với các sở, ngành liên quan quản lý tốt các khoản thu về đất, phí, lệ phí và thu khác ngân sách; rà soát lại các nguồn thu trên địa bàn, nhất là các nguồn thu tại xã, phường để đưa vào quản lý thu theo đúng quy định.

Cơ quan thuế các cấp tiến hành phân tích, đánh giá rõ thực chất của từng khoản nợ đọng thuế để có biện pháp đôn đốc kịp thời; đồng thời tăng cường theo dõi sát tình hình kê khai, nộp thuế của các đối tượng nợ thuế để kịp thời có biện pháp đôn đốc, hạn chế phát sinh nợ mới. Trong khi chỉ đạo cơ quan thuế các cấp đẩy mạnh công tác thanh, kiểm tra, tập trung vào các đối tượng có rủi ro thất thu cao (DN khai thác tài nguyên khoáng sản; thuế nhà thầu; các dự án phát triển đô thị, nhà ở; DN có hoàn thuế lớn...), Cục Thuế tỉnh cũng yêu cầu toàn ngành đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hỗ trợ ở tất cả các khâu, các bộ phận, các lĩnh vực, dưới nhiều hình thức đa dạng nhằm nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật thuế của các tổ chức, cá nhân.